فهرست مطالب

مجله اقتصادی
سال بیست و یکم شماره 3 (خرداد و تیر 1400)

  • تاریخ انتشار: 1401/04/11
  • تعداد عناوین: 6
|
  • وحید بخردی نسب* صفحات 5-26

    در سال 1394 اداره دارایی اصلاحیه ای مبنی بر تهیه دو صورت مالی منتشر نمود. یکی مبتنی بر استانداردهای حسابداری ایران و دیگری مبتنی بر استاندارهای گزارشگری مالی بین المللی. این اصلاحیه منجر می شود تا در پایان دوره مالی، تهیه دو صورت مالی منتج به دو عدد متفاوت در سود (زیان) خالص شود. سودهای متفاوت یک فرصت آربیتراژی برای اداره دارایی بوجود می آورد تا بتواند از بین سود مشمول مالیات ناشی از استانداردهای حسابداری ایران و سود مشمول مالیات مبتنی بر استاندارهای گزارشگری مالی بین المللی، سود بالاتر را انتخاب و مالیات عملکرد را بر اساس آن تنظیم نماید. ریشه تفاوت در سودها، ناشی از عدم اجرای ارزش منصفانه در ایران و ناتوانی در انجام برآوردهای آن است. زیرا جهت اجرای ارزش منصفانه نیاز به یک بازار مستقل است. بازاری که دولت و ذی نفعان در آن اثرگذار نباشند. در نتیجه نبود استانداردی مشابه استاندارد مالیات بر درآمد (ISA12) و الازم الاجراء نمودن استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی توسط اداره مالیاتی، منجر شده تا حسابداری به مثابه ابزاری در دست عده ای قرار گیرد تا منافع خاص اداره دارایی تامین شده و منافع دیگر ذی نفعان نادیده گرفته شود. این اقدام عمل حسابداران، دولت ها را قوی تر و شرکت ها را ضعیف تر می نماید و یک آگاهی و شعور تصنعی را برای استفاده کنندگان بوجود می آورد. از این رو یکی از دلایل عدم اتخاذ و پذیرش کامل استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی در ایران پیامدهای مالیاتی، ناشی از گزارشگری به ارزش منصفانه و عدم توجیه اقتصادی کابرد استانداردهای بین المللی است.

    کلیدواژگان: استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی، آربیتراژ، ایران، رویکرد انتقادی
  • محسن محمدی ایوانکی* صفحات 27-73

    مقاله ارسالی ترجمه مقاله "Maps of Bounded Rationality: Psychology for Behavioral Economics" اثر دنیل کانمن است که به دلیل نشر همین مقاله، جایزه نوبل اقتصاد دریافت کرده است و این مقاله آغازی بر اقتصاد رفتاری بوده است.

    کلیدواژگان: اقتصاد رفتاری، دنیل کانمن، روانشناسی برای اقتصاد
  • ترکان حسینی*، کریم حمدی، حسین وظیفه دوست صفحات 75-97
    هدف

    آنچه در مطالعه حاضر بدان پرداختیم، شناسایی و ارایه الگوی  راهبردی مناسب برای توسعه قابلیت های صنعت نفت و گاز برای مواجهه با تحریم های اقتصادی بود.         

    روش مطالعه

    بر اساس ابزار تحلیلی پارادایم، به ارزیابی مهمترین مقوله های مرتبط با شرایط علی انتقال فناوری در صنعت نفت، راهبردهای انتقال فناوری در صنعت نفت، شرایط مداخله گر انتقال فناوری در صنعت نفت، شرایط بستر انتقال فناوری در صنعت نفت و پیامدهای انتقال فناوری در صنعت نفت پرداختیم و سپس مدلی برای فرایند انتقال فناوری در صنعت نفت ایران با در نظر گرفتن تحریم های اقتصادی ارایه گردید.        

    نتایج

    شرایط علی، شرایط بستر و شرایط مداخله گر تاثیر معنی داری بر راهبرد داشتند. راهبرد تاثیر معنی داری بر پیامد داشت. از میان مولفه ها، شرایط بستر بالاترین رتبه و شرایط مداخله گر پایین ترین رتبه را به خود اختصاص دادند. مدل نهایی انتقال فناوری در صنعت نفت ایران ارایه شد.

    کلیدواژگان: صنعت نفت، تحریم اقتصادی، پارادایم، الگو
  • سارا کفاش زاده محلات*، مهدی فیل سرائی صفحات 99-120
    هدف پژوهش

    هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر درصد سهام هیات مدیره بر اجتناب مالیاتی با نقش تعدیل کننده کیفیت حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در اوراق بهادار تهران است.

    روش شناسی

    در این مطالعه برای آزمون فرضیه های نمونه ای مشتمل بر 114 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1391-1397 انتخاب گردید. پس از جمع آوری داده ها از صورت های مالی و یادداشت های توضیحی با استفاده از نرم افزار اکسل، فرضیه های پژوهش با استفاده از نرم افزار ایویوز 9  و به کمک رکرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.

    یافته های پژوهش

    نتایج آزمون فرضیه های پژوهش حاکی از این بود که سهام هیات مدیره بر اجتناب مالیاتی تاثیر مثبت و معناداری دارد و همچنین نتایج نشان داد که کیفیت حسابرسی اثر کاهنده ای بر ارتباط بین سهام هیات مدیره با اجتناب مالیاتی می گذارد.

    دانش افزایی

    بنابراین موسسات حسابرسی با سطح کیفیت بالاتر می تواند از سهامداران و دولت در برابر اقدامات فرصت طلبانه و کلاهبرداری مدیران محافظت می نمایند.

    کلیدواژگان: اجتناب مالیاتی، اندازه موسسه حسابرسی، سهام هیات مدیره، کیفیت حسابرسی
  • عبدالله نجار فیروزجائی*، ابراهیم کاردگر، مهدی احراری صفحات 121-155

    اهمیت بیمه های زندگی در توسعه ی صنعت بیمه، رشد اقتصادی، تامین مالی، توسعه ی انسانی و شاخص های رفاه از منظر پارادایم های مختلف اقتصادی از یک سو و مواجهه ی کشورهای توسعه یافته و نوظهور برای سیاست گذاری های تحول گرا از سوی دیگر، بر کسی پوشیده نیست. این مهم در تبیین وجوه قدرت مند و اثرگذار بیمه ی زندگی در رشد معنادار ضریب نفوذ بیمه در کشورهای پیشرفته و نوظهور پیشران است که می تواند نقشه ی راهی برای نیل به یک نتیجه ی عملی در تحقق یک تحول معنی دار در توسعه ی بیمه های زندگی در کشور، ترسیم نماید. بررسی تجربه بازارهای نوظهور، که موتور پیشران اقتصاد دنیا هستند و تبیین وجوه توسعه ای بیمه های زندگی که نگرش های جامع نگر، چندبعدی و توسعه گرا را برای یک تغییر معنی دار رقم خواهد زد، اساس تحقیق حاضر را شکل داده است. براساس نتایج تحقیق با اطمینان می توان گفت که بسترها و نهادهای زیرساختی توسعه ای برای یک تحول بنیادی در توسعه ی بیمه های زندگی، که بنیان رشد و گسترش صنعت بیمه می باشد، فراهم آمده و حلقه ی نهایی که این کنش جمعی را به سرانجام عمل می رساند، تغییر نگرش نهاد حاکمیت به منظور ارایه ی سیاست ها و طرح های تحول گرا در حوزه ی بیمه های زندگی است.

    کلیدواژگان: بیمه های زندگی، بازارهای نوظهور، ضریب نفوذ بیمه، نهاد حاکمیت
  • رضا حبیبی* صفحات 157-190

    ریسک عملیاتی عموما ناشی از اشتباهات انسانی یا اتفاقات و خطای تکنیکی تعریف می شود. این ریسک شامل تقلب (موقعیتی که معامله گرها اطلاعات غلط می دهند)، اشتباهات مدیریتی و کاستی کنترل می شود. خطای تکنیکی ممکن است ناشی از نقص در اطلاعات پردازش معاملات، سیستم های جابه جایی یا به طور کلی هر مشکل دیگری در سطح سازمان روی می دهد، باشد. ریسک های عملیاتی ممکن است منجر به ریسک های اعتباری و بازار شوند. به عنوان مثال یک اشتباه عملیاتی در معامله تجاری مانند عدم انجام جابه جایی ممکن است ریسک بازار یا ریسک اعتباری ایجاد کند، زیرا هزینه آن به تغییرات قیمت بازار وابسته است. لذا مدیریت این ریسک نیاز مبرم همه موسسات مالی اعم از بانک ها، موسسات اعتباری، بیمه ها و سایر موارد مرتبط می باشد. نظر به اهمیت مدیریت ریسک عملیاتی، در این مقاله برآنیم که مفاهیم ریسک عملیاتی و محاسبات مربوط به کفایت سرمایه بر حسب ماتریس پیشنهادی کمیته بال  را به زبانی ساده بازگو کنیم.

    کلیدواژگان: ریسک عملیاتی، مدیریت ریسک، کفایت سرمایه، ماتریس ریسک عملیاتی، کمیته بال